donderdag 12 september 2013

Requiem 1

't Woord "requiem" betaekent "rust" in 't Latien. 't Kump van 't uursjte woord oet de doejemis. Eder mis besjtaet oet vaste en wisselende gezange. Eder gezang kriet d'r naam van de uursjte wäörd. De vaste gezange zun: 't Kyrie, 't Gloria, 't Credo, 't Sanctus mit d'r Benedictus en 't Agnus Dei. De lofzang Gloria en de geloofsbelijdenis Credo were bie 'n doejemis neet gezonge. D'r zitte dan wal wer aander gezange tusje:

1. Requiem aeternam (introïtus)
2. Kyrie
3. Requiem aeternam (graduale)
4. Absolve (tractus)
5. Dies irae (sequentia)
6. Domine Jesu Christe (offertorium / offergave)
7. Sanctus
8. Agnus Dei
9. Lux aeterna (communio / communie)
10. In paradisum

(Requiem aeternam in 't Gregoriaans)

Requiem aeternam dona eis, Domine. Et lux perpetua luceat eis. Te decet hymnus, Deus, in Sion. Et tibi reddetur votum in Jerusalem. Exaudi orationem meam. Ad te omnis caro veniet.
Geef hun eeuwige rust, o Heer. En laat het eeuwig licht op hen schijnen. U komt de lofzang toe. Een gelofte zal U betaald worden in Jeruzalem. Verhoor mijn gebed. Alle vlees zal voor U komen.

Kyrie eleison. Christe eleison. Kyrie eleison.
Heer, wees ons genadig. Christus, wees ons genadig. Heer, wees ons genadig.

Nevve 't sjtandaard Gregoriaanse Requiem, hubbe nog tig componiste versjillende versies op 't Requiem gesjreve. De bekindste (en sjoenste) is van Wolfgang Amadeus Mozart. Althans e gedeelte d'r va, want hee is zelf gesjtorve terwiel hee 't an 't sjrieve waor. Zieng vrow Constanze hat 't lotte aafmake dur Franz Xaver Süssmayr, umdat 't 'n besjtild werk waor (van 'nne anonieme opdrachgever). In d'r film Amadeus wurd de suggestie gewek dat Mozart 't Requiem sjrief vur z'n aege begreffenis, terwiel 't aegelik vur d'r uursjte jaordeens van de vrow van graaf Franz von Walsegg waor.

Mozart lut sommige sjtukke weg en hat mit name 't Dies irae opgesjplis, zoedat die sjtukke 'nne aege naam kriege:

1. Requiem aeternam
2. Kyrie
3a. Dies irae
3b. Tuba mirum
3c. Rex tremendae majestatis
3d. Recordare, Jesu pie
3e. Confutatis maledictis
3f. Lacrimosa dies illa
4a. Domine Jesu Christe
4b. Hostias et preces
5a. Sanctus
5b. Benedictus
6. Agnus Dei
7. Lux aeterna

Alling 't Requiem aeternam is gans van Mozart zelf. Van 't Kyrie, Dies irae t/m Confutatis hat e de koerpartieje gans gesjreve, juus wie de uursjte 8 maote van 't Lacrimosa. De res is dus dur Süssmayr gesjreve.

(Requiem aeternam en Kyrie van Mozart)

In 't Requiem aeternam wit hee drek 'nne hiele duustere en trieste sfeer neer te zitte. Dit mót ech d'r duusterse dag were en dat luk 'm good, vurral mit 't dramatische "Et lux perpetua" (1:30 en 4:05). Bie 't Kyrie (begint op 4:45) sjpringe de zestiende noete van de ing op de ander sjtim en vanaf 6:10 beginne ze bie de basse en klimme ze ummer hoeger, tot bie de soprane die 6:30 en 6:45 bekans kleenke wie ingele. De sjoenste maote van 't ganse sjtuk!

Geen opmerkingen: