Jubileum 450 jaor

(Alliantiewape Van Imstenrade-Bongert)

450 jaor gelaeje kroog Gerard van Imstenrade de 'Heerlike Rechte' uvver Mhaer en moeg zich dus vanaf toen 'Hiër va Mhaer' neume. Mhaer waor vanaf 1564 'n 'Hiërlikhaed', 'n min of mië zelfsjtandige besjtuurlike aenhaed. Op keerkelik niveau zou Mhaer nog bekans 'nne hovve iëw (tot 1658) bie de parochie Voere hure, mè de kesjtiëlhiëre kroge hiemit oonder andere de 'hoëge jurisdictie'. Zie moegte vanaf toen d'r doëdsjtraof oetsjpreke uvver 'halszake'; get oevur me uursj nog nao Voere moes goe.

(Eupening 2011 - - Galg va Mhaer)

Um dit an de (analfabete) bevolking en reizigers dudelik te make, koes me natuurlik gae gebruuk make van naamburdsjes, grenspäöl of gesjreve berichte. Me gebruukde symbole en beeltenisse, dus woord in dae tiëd 'n galg geplaatsj in 't utersjte peuntsje van die Hiërlikhaed. Zo leet me waete wie groët dit gebied waor en dat 't zelfs pies dao leep, es e soort grenspaol en me leet waete dat d'r daadkrachtig woord opgetroje. D'r is alling gae eenkel bewiës gevoonde dat die galg och ooit ech gebruuk is gewore. Mhaer waor dus vurral e rustig klae durpke. Op de plaatsj van die galg sjtaet noe 'n 'landmark', umdat me 'n echte galg get te luguber voond, sjtaet d'r e raad op 'n sjtang, get wat vreuger gebruuk woord um de 'geradbraakte' tentoën te sjtille en de kraoje zalle daova genote hubbe. Dit monument is 3 jaor gelaeje geëupend, mit hulp van de sjutteriej, want toen waor 't mit name de sjutteriej die mitholp mit ordehandhaving en terechsjtillinge. 't Is dan och neet gek dat 't oprichtingsjaor truukgaet tot 1567, mer 3 jaor náo 't verkriege van die Hiërlike Rechte. Die Hiërlikhaede zun troewes opgeheve in d'r Franse Tiëd, toen woord 't de Gemeente Mhaer, in 't Departement van de Neder-Maas, dat later de Provincie Limburg zou goon heesje.

(Wape bovve de poort)

Al in 1560 wurd Gerard van Imstenrade in officiële documente 'Hiër va Mhaer' geneumd. Dit is warsjienlik 'n sjriëffaot, want zienge pap wurd e paar jaor later nog besjeije 'Jonker' en 'Erfvoucht tot Mheer' geneumd. In 1555 wurd Keizer Karel V opgevolg dur zienge zoon Filips II en behuurt Mhaer dus tot Sjpanje. Kunning Filips II mak in 1564 per Kunninklik Besjluut va Mhaer 'n échte Hiërlikhaed. Dit waor vur Gerard neet zoonder koste en d'r Kunning hou 't geld hel nudig, want och aander gebiede in de buurt woorte in dae tiëd 'n Hiërlikhaed. 't Is wal opvallend dat Gerard de Hiërlike Rechte kriet en neet zienge pap Jan, dae pas 5 jaor later zou sjterve. Mesjien is dit gedoe um vraegel uvver de erfenis te vurkomme. Gerards zoon Winand lut es Hiër va Mhaer in 't Twelfjäörig Besjtand (1609-1621) de hoeve roond 't kesjtiël boewe en sjeenkt in of roond 't jaor 1617 d'r zilvere voggel an de sjutteriej. 't Alliantiewape van Winand en zieng vrow Mechtild is dan och truuk te veende bovve de poort van de hoeve en op 't sjildsje dat oonder dae voggel hingt.

(Galg va Mhaer)

Bekiek hie aander jubilea.