Veer deenke uvver 't algemeen dat luuj in vreuger dage vol zote mit vraoge uvver hun umgeving. 't Is vur e groët deel begonne in de Neolitische Revolutie. De wat? D'r tiëd dat luuj van jage uvvergonge nao landboew. Bie 't jage hubse neet zoe ziër gode nudig, me vurral krach, sjnelhaed en behendighaed. Me este d'n ete verboews in plaatsj van vings, dan hubse ander krachte nudig. De zon, d'r renge, d'r baojem en die bepaalse neet zelf. Of de zon edere dag opkump, of 't op tiëd rengent, of d'r weenter uvverwonne wurd, dat zalle wal hoëger machte bepale. Vur gun d'r dus vanoet dat 't dit soort vraoge en oonmach is, die d'r vur gezurg hat dat luuj op zeuk gonge nao antwoorde, nao wieste die kins beïnvloede. Zoe hubbe ze ooit verzonne dat oonwaer kump van 'nne god dae uvver de wolke vuurt mit zienge sjtriëdwage en dae 'nne bliksemflits nao oonder broejt. En 'nne andere god hat de weld gemak, die plat is, mit 'nne hiemel d'rbovve en 'n hil d'roonder. Oondertusje waet vur ummer better wie 't waer inae zit en wie de weld ech is ontsjtange.
Eech deenk juus dat 't neet de vraoge, me de antwoorde zun, die de oorzaak van religie is. Religie sjtaet geliek an mach. Spiritualiteit sjtaet juus geliek an vriejhaed, me dao uvver later mië. Juus die mach is ouwer es religie. Vur waore - en zun nog ummer - gewoen 'nne groep ape. Vur zun sociaal dere die in groepe laeve en die 'nne leider nudig hubbe. Kiek mer 'ns nao de alfamennekes bie gorilla's. D'r leider hat vur zieng mach motte vechte, heë zal ze vas motte houwe en motte verdedige tengenuvver oetdagers. Precies dit fenomeen zieste bie religies. 't Feit alling al dat de groetste religies monotheïstisch zun, sjtaet symbool vur dat alfamenneke. Dae god sjtaet geliek an d'r leider. De miëste leiders lotte zich och kroëne of egaal get, um mer die mach te legitimere. "Kiek mer, eech bin gekoze dur god, um euch te leide!"
(American Jesus, Bad Religion)
Väöl revoluties gun dan och gepaard mit 'n ander religie. De ouw religie legitimeert op alle vlakke de besjtaonde machhubbers. Wilse de mach uvverneme, dan kinse neet op diezelfde religie boewe, me zalse 'n nuuj nudig hubbe. Zoe gong de Franse Revolutie gepaard mit 'n anti-religie. Alle bezit van de keerk woord geconfisceerd, gaestelike moeste 'n eed aafligke en andersj gonge ze oonder de guillotine, juus wie d'r ouwe machhubber: Louis XVI. Och de socialistische / communistische revoluties zun anti-religieus. En de reformatie in d'r 16e iëw boewt op d'r zelfde god, me ziet alle ouw katholieke symboliek es heidens of ketters. Dat zun namelik typische wäörd um luuj oet te sjlete, die neet in dienge god geleuve.
Geleufse neet in ozze god? Geleufse neet dat de weld in 6 daag gemak is? Geleufse neet dat de weld plat is? Geleufse neet dat alle luuj vurkomme oet Adam en Eva, die 2 zoëne kraoge, oëvan d'r aene d'r andere vermoorde? Dan biste 'nne ketter, dan zalse branne in de hil en es opwermer zalse hië op Aerd och alvas brenne!
Geleufse nog ummer in die ouw religie? Die beum en bronne veriëre? Dan biste 'nne heiden en moste bekiërd were! Ofse 't noe wils of neet. Zoe hat Karel de Grote haof Europa veroverd en oonder gods (of zieng aege) gezag geplaatsj. Bie de Sakse waor Karel dudelik: bekiëre of d'r doëd. Karel zou zoe'n 4500 Sakse 'nne kop klinger gemak hubbe, umdat ze neet in zienge god woolte geleuve en gedupt woolte were. E paar jaor later zou Karel dur d'r Paus (d'r plaatsjbekleijer van god op Aerd) gekroënd were tot Rooms Keizer. Ederaen dae in dae god geleuft (alle ander luuj zun al doëd), geleuf dus och in Karel en oonderwerpt zich daodur an hem.
Hulse deech neet an gods (os) raegels, dan biste verdoemd en kumse neet in d'r hiemel. In feite zun al die raegels, 10 geboden, 7 hoofdzonden enz. enz. allemaol d'r vur gemak um deech tot sjlaaf te hotte. De mos en zals gehoorzame! Este werkelik dur dae god besjtraof wurs vur dieng zun, vurwat mot dat dan och nog 'nne kiër hië op Aerd? Dat bewies dat d'r ginge god is, me dat 't puur um mach op Aerd driejt. Mach mot gelegitimeerd were en dao is religie de perfecte oplossing vur. Bie religie gaet 't dus neet um de vraog, me um 't antwoord.
Religie = Mach.
Spiritualiteit is aegelik 't zelfde wie religie, dezelfde laevesvraoge en d'rzelfde twiefel, me ander of zelfs ging antwäörd. Spiritualiteit is 't tengenuvvergesjtilde va mach. De sjtils deech dezelfde vraoge, me d'r is gae miensj dae vur deech bepaalt wat 't antwoord is. Dat verzinse zelf of de luts 't ope. Bie oosterse religies, ouw keltische religies en zoeget wie 't boeddhisme of humanisme, oë gaene leider (mie) bovve sjtaet, die zun spiritueel, me neet religieus.
Noe zouwse mesjien deenke dat eech get tenge religie hub. Dat is neet gans woër. 't Huurt bie d'r miensj en zal ummer blieve besjtoon, in welke vurm dan och. In de miniserie "Napoléon" besjprik d'r aansjtaande keizer de kroëning mit d'r Paus. Ze hubbe 'n geweldige discussie uvver god en religie. 't Begint mit 't feit dat Napoleon zichzelf zal krune, terwiel normaal d'r Paus dat daet, me dae is alling aanwezig um zieng heersjappiej te zengene. D'r Paus vrug 'm vervolges of e d'r zenge van hemzelf of van god wil en hee verwiet Napoleon dat dae 'religie' en 'god' verwart. Me Napoleon zaet dat heë juus 'n oondersjiët mak tusje die twie: 'n theorie: 'god' en 'n zekkerhaed: 'religie'. Napoleon liegk daonao oet dat vur bis zoonder god kinne, me neet zoonder religie, dat hat de Franse Revolutie en de Terreur beweze.