D'r 19e iëw, 'nne tied oë in väöl verenderd is. 't Begoes natuurlik mit de Franse (en och Luukse) Revolutie. 't Ancien Regime, de ouw machhubbers, woorte an d'r kant gezat of keme zelfs oonder de guillotine. Och de keerke waore neet veilig - pesjtoers die neet hunne eed woolte aafliegke, taekende hun aege doedvonnis - me dao hat Napoleon 'n eind an gemak, dur e verdrag mit d'r paus. Dat wil neet zigke dat de vraej truuk is, nae dae Napoleon trik dik ten oorlog en och in de jaore '10 moeste väöl jong mansluuj van hie 't leger in en keme dik neet truuk oet Oosteriek, Pole of Rusland.
Napoleon hou zich in 1804 zelf tot keizer gekruund en eech waet nog wie mieng sjutteriej drek daonao och 'nne keizer kroog. Dat gong neet zoemer! In 1809, 1810 en 1811 sjoot d'r Hubertus Krout, zigk mer d'r Hub, 't haote vuggelke aaf. Hee moeg meech dus 3 jaor lang drage en woort daonao keizer, me bliekbaar waor neet ederaen 't daomit ins. Wat waor 't geval? D'r Hub waor toen pas 20 jaor aod! Eech voont 't gae probleem, me die ouw bule van de sjutteriej wal en ze gonge nao d'r rechter. Dae koes dao niks zinnigs uvver zigke en verwees hun nao de sjutteriej va Gulpe, die wiste wal oë 't uvver gong en waore toch onafhankelik. Die va Gulpe zagte dat ze d'r Hub gewoen moeste erkinne es keizer, punt oet.
Wat in die 10 jaor daonao is gebäörd, bin eech vergette. Mesjien dat d'r Hub och nao Rusland is gesjik? Mesjien hubbe ze toch vraegel gekrege? Wae zal 't zigke.. Wat eech wal nog waet, is dat in d'r Franse Tied aene van die de Loë's, d'r Edmond Assuerus, zigk mer d'r Ed, 't kesjtiël van zienge pap hat gekrege es huweliksgesjeenk. Hee gaet dao och woene en switsjt van de Pruusje nao 't Franse leger. Dao klimt e hoeg op en zienge zoën, d'r Frans Charles Antoine, zigk mer d'r Frans, volgt 'm dao in. Dae mak opnuuj juus op tied d'r uvversjtap truuk nao de Pruusje en in 1815 kump e in Waterloo nog tengenuvver Napoleon te sjtoe.
Daezelfde Frans hat in 1825 't haote vuggelke aafgesjote en meech dus gedrage mit de Broonk in dat jaor. Hee lut e prachtig hartvormig sjild make, mit de litters B.D.L. (Baron De Loë). D'r Frans hat in 1821 nog mitgeholpe mit de oprichting van de harmenie St. Cecilia, de oudste va Nederland. Jao Nederland, want nao d'r Franse Tied, nao d'r Sjlag bie Waterloo en 't Congres va Wene va 1815, huurt Mhaer en umsjtreke bie 't Verenigd Kunninkriek der Nederlande. Me dat zou neet lang dore. De Zuidelike Nederlande (die dus hievur bie Sjpanje, Oosteriek en Frankriek gehuurd houwe) verklaore zich oonafhankelik in 1830. Limburg - wat noe 2 provincies zun en die aeglik 'n vurtzitting zun van 't Franse departement van de Nedermaas - hoërt och bie die opstandelinge en wae is aene van de kopsjtukke in dae Belsje Revolutie? Juus, d'r Frans va Mhaer. Hee wurd d'r uursjte gouverneur van die Belsje provincie Limburg en zou later nog gezant were an 't hof i Wene. Hee sjtirf in 1838 en e jaor later erkint Nederland Belsj es apart land, me Limburg wurd opgesjplits en 't oostelik deel (och Mhaer) kump truuk bie Nederland.
Jao, 't blief 'nne reurige tied en bie welk land vur noe aeglik hure, wit bekans gaene mie. Wal hat de democratie z'n intraeje gedoe en komme langsem 'n sjoel, gemeentehoes enz. i Mhaer. D'r baron is burgemaester, dusja, pies zoewied dus de democratie. Sjtimme moegte alling de rieke mansluuj, alling die wat belasting betaalde, dus dat waore d'r neet väöl. 't Zou neet lang dore vurdat mieng sjutteriej och fleenk zou goe verendere. Me dat kump in e volgend verhaol!
Mieng vurrige verhäölkes:
Deel 1 - 1610-1620
Deel 2 - 1710-1720
Deel 3 - 1810-1820
Deel 4 - 1870-1880
Deel 5 - 1910-1914
Deel 6 - 1936-1950
Deel 7 - 1967-1978
Deel 8 - 1992-noe
Geen opmerkingen:
Een reactie posten