donderdag 25 december 2014

Keersjverhaol

Vur kinne allemaol, in mië of mindere mate, 't klassieke Keersjverhaol. Van os en ezel, Maria en Jozef, kinneke Jezus in de krib, d'r ingel, de herders en de driej kunninge pas op 6 januari. Mè wat sjtaet d'r noe ech in de evangelies van Mattheüs, Marcus, Lucas en Johannes? Wat is 'r woër van oos Keersjgruupke in d'r sjtal?

Um te beginne zun d'r mer 2 van de 4 evangeliste die de geboorte van Jezus melde. Marcus begint zië evangelie mit Johannes dae Jezus däöpt en 't evangelie volges Johannes begint mit de cryptische teks: "In den beginne was het Woord en het Woord was bij God en het Woord was God; het was bij God in den beginne."

Alling Mattheüs en Lucas sjrieve uvver de geboorte en hun verhaole besjrieve ganse ander dinger. Zoe komme de herders alling vur bie Lucas en de 'wijzen uit het oosten' alling bie Mattheüs. Heë is och d'r enige dae de vlucht nao Egypte en de keendermoord meldt. Bie Mattheüs versjiengt 'nne ingel an Jozef, bie Lucas versjiengt e juus an Maria, mit de wäörd: "Ave Maria" - Wees gegroet, Maria. Vur waete in eder geval dat beide evangelies pas tusje 75 en 90 n.Chr. zun gesjreve, dus ze zun d'r allebei neet bie gewes en of alle informatie nao dae tiëd nog zoe zuver is, is mer de vraog..

(Monty Python - Life of Brian)

Lucas
Jozef en Maria moeste (volges Lucas) vur 'n volkstilling van keizer Augustus nao Bethlehem. Lucas (2:7) sjrieft: "En zij baarde haar eerstgeboren zoon, en wond hem in doeken en legde hem neer in de kribbe, omdat voor hen geen plaats was in de herberg." Vur waete dus neet of dit in 'nne sjtal of grot of urges andersj gebäörde; d'r sjtaet alling mer "kribbe". Dao wurd dus oet aafgeleid dat dae óf in 'nne sjtal óf in 'n grot gesjtande mot hubbe, mè gewoen hoezer houwe soms och e dereverblief mit 'n kribbe en 't woord "herberg" kin och duide op e gasteverblief van e normaal hoës. Vervolges wurd d'r och nog 'nne os bie verzonne, dae ech nurges geneumd wurd. D'r ezel kin wal, want dao op zouwe Jozef en Maria gereisd hubbe.

Vervolges sjrief Lucas dat an herders in 't veld 'nne ingel versjiengt, dae hun zaet te goon zeuke nao e keend dat in deuk gewikkeld in 'n krib liekt. Vervolges versjiengt hun 'nne groep ingele die zigke: "Gloria in excelsis Deo et in terra pax hominibus bonae voluntatis." - Iër an God in d'r hiemel en vraej op Aerd an de luuj van gojje wil: 't Gloria oet de mis. De herders gun op zeuk nao 'm, veende 'm, verkondige 't nuujs an aander luuj, komme truuk en verhiërlikke Jezus.

Mattheüs
D'r ingel versjiengt (volges Mattheüs) an Jozef, umdat heë Maria wil verlotte, umdat ze zjwanger is, mè neet van hem. Daonao sjrief Mattheüs uvver de "wijzen uit het oosten", in 't Grieks "magoi" dat zou duide op wetensjappers of astronome. Nurges wurd hun aantal geneumd, of hun name, of hun precieze afkomst, lot sjtoe dat 't kunninge zun. Wal were 3 gesjeenke vermeld, mè neet dat ze mit 3 zunt. Dit is dao later van gemak, juus wie hun name, dat ze oet 3 continente komme (alling Azië liegk in 't ooste..) en van 3 versjillende generaties zunt:
- Melchior - Europa - 60 jaor - gaod
- Balthazar - Azië - 40 jaor - mirre
- Caspar - Afrika - 20 jaor - wieraok
Wal sjrief Mattheüs dat kunning Herodes huurt dat ze op zeuk zun nao 'd'r echte kunning' en vervolges lut heë alle pasgebore jonges vermoorde. Hiedur vluchte Jozef en Maria nao Egypte en gun later in Nazareth woene, oë ze volges Lucas dus al vandan keme.

(Kroamschudd'n in Mariaparochie)

Sjtal of grot? - Wurd nurges vermeld
Kribbe? - Volges Lucas
Herberg? - Volges Lucas
Os? - Wurd nurges vermeld
Ezel? - Wurd nurges vermeld
Ingel? - An Maria volges Lucas, an Jozef volges Mattheüs
Herders? - Volges Lucas
3 wijze of kunninge? - "wijzen uit het oosten" volges Mattheüs

Geen opmerkingen: