Historie 3

Terwiel de Aerd al 4,5 miljard jaor aod is en d'r al ruim 3,5 miljard jaor leve op is, laope d'r pas zoe'n kwart miljard jaor zoogdere roond, toen nog same mit de dinosauriërs. Die zun oonsjtande d'rek nao 'n meteorietinsjlag die bekans alle leve oetroejde: de Massa-Extinctie die d'r uvvergank tusje 't Perm en 't Trias vurmt. Zoe'n 65 Ma is d'r opnuuj 'n Massa-Extictie, die zoe good wie alle dino's oetroejt. In d'r tusjetiëd zun d'r vuggel oontsjtande, zoogdere neme de weld uvver en 't supercontinent Pangea vilt oetaen in de continente die vur noe kinne. 't Klimaat is in dae tiëd e paar kiër fleenk veranderd.
Vur zoome 18 kiër in op 't litste sjtukske geschiedenis van de Aerd.

(Ma = Mega annum, miljoen jaor gelaeje)

252 Ma - Massa-Extinctie Perm-Trias

240

230 Ma - Oontsjtoon zoogdere en dinosauriërs

220

210

200 Ma - Tusje 180 en 200 Ma begint 't 'supercontinent' Pangea oetaen te valle

190

180

170

160

150 Ma - De uursjte vuggel vlege dur de loch

140 Ma - 't Zuidelik supercontinent Gondwana wurd Zuid-Amerika, Afrika, Australië en Antarctica

130 Ma - De uursjte 'bedekt-zadige' plante

120

110

100
95
90 - Tusje 80 en 100 Ma beginne de continente oet te zie wie noe (India en Madagascar sjplitse)
85
80
75
70
65 Ma - Massa-Extictie Krijt-Tertiair: einde van de Dinosauriërs
60
55
50 Ma - Gebergtes wie de Alpe en de Himalaya oontsjtunt dur plaattectoniek
45
40
35 Ma - Zoogdere in de zië
30
25 Ma - Antarctica rak bedik mit iës
20
15
10
5 Ma - De uursjte miensjechtige laope uvver de Aerd (kiek wiër bie Historie 4)
2,5 Ma - D'r noorpool bevruus tot iës
0,25 Ma - De uursjte Homo Sapiens laope uvver de Aerd (kiek wiër bie Historie 5)