Mit name luuj die zelf neet Carnaval vere, mienge dat 't alling mer um zoe väöl mäöglik alcohol nuttige gaet. Jaomer is dat 'n deel van de Carnavalveerders zelf och neet (mie) waete wat ze noe aeglik vere.
Uvver de oorsjprong is nog väöl discussie, juus wie oë d'r naam noe precies vandan kump. D'r datum is mit de kerstening vasgelag in 't Katholieke jaor. Umdat Posje eder jaor van datum versjilt, versjuve och Carnaval tot en mit Peenkste. Posje vilt op d'r uursjte zoondig, nao d'r uursjte volle mond in 't vurjaor. Dao kin dus viëf weke versjil in zitte. Vur de Posje wurd virtig daag gevas en dao kump d'r naam Vastenaovend vandan. Hoewel 't lang dur de keerk verboje en ontmoedig is, were noe zelfs Carnavalsmisse gehouwe en is och 't hole van 't Esjekruuske bie de vaste Carnavaliste traditie gewore.
't Carnavalsseizoen begint op 11 november. Neet umdat de Belsje dan d'r Wapesjtilsjtand van 1918 herdeenke. Och neet umdat 11-11 twie kiër 't gekkegetal is. Me wal umdat vreuger vur de Keersjmes óch gevas woort en 11 november dus och 'nne Vastenaovend waor. Dae vastetiëd is min of mië vervange dur d'r advent en dat zeen vur truuk, want de carnavalsveerders dunt dan nix, och de mutsje maoge neet opgezat were.
(Jan Pollux in de Buut)
De basis va Carnaval is 't gewoëne leve op d'r hak neme, de sjpot drieve en alles mit 'n fleenke laog humor. Dat zeent vur truuk in:
Raod van 11
In 't dageliks leve weer vur besjtuurd dur de regering, twiede kamer, raad van state en gemeenteraod. Die were gepersifleerd dur dae Raod van 11. Soms veult 'nne Raod van 11 zich zoe belangriek en neme ze zichzelf zoe serieus, dat ze wer 'n persiflaasj op zichzelf were.
Preens, Vorst, President enz.
D'r baas van ederaen is d'r Preens, biegesjtande dur zienge adjudant, vorst, president enz. Dit zun och allemaol wer persiflages op de alledaagse kunninge, preense, presidente enz. 't Grappige is dat de echte machhubbers 't sjpilke zelfs mitsjpeule en zelf figuurlik d'r sjluttel uvverdrage an d'r Preens. 'nne Echte kunning of keizer hat 'n wesjliës an titels en benaminge, zoe och d'r preens: in 'n proclamatie sjtun al zieng titels: heersjer uvver 't durp, Groëthertog uvver de sjtraot, Besjermhiër van de vrolluuj, neum mer op.
Medailles
Oondersjeiïnge en medailles were normaal alling gegeve este get belangrieks gedoe hubs. Of dat noe jaorelank vrijwilligerswerk is of gewonne op de Olympische Sjpeule. Mè mit Carnaval kriet ederaen vur edere vots 'n oondersjeiïng in de Orde van d'r Preens!
Zitting
De alledaagse machhubbers en rechbanke neme besjlissinge in zittinge. Bie alle Carnavalszittinge wurd gaar nix besjlis. De belangriekste gebäörtenis is 't oetrope van d'r preens. Dae is neet democratisch gekoze, nae, dat is gans in 't geniep gebäörd, zoonder dat aene dao insjpraak op hou.
Buuttereedner
De komieke en cabaretiers sjtun mit Carnaval in 'n ton, in de buut: d'r Buuttereedner. Och hee nimt in zieng act 't leve en de persone van 't dageliks leve op d'r hak. Bekinde name zun Pierre Knoops, Jan Pollux. Och d'r Durpskroniek vilt in dit sjträötsje, mit 'n parodie van 't aafgelaope jaor.
(WW-Band - Es 't mit Krismes Vastelaovend waor)
Optoch
De Romeinse keizers en dictators heelte al optochte. Zie keme truuk van hun veroveringstochte en noomte al hun buit mit. In 'nne groëte optoch dur Rome kraog 't volk te zie: natuurlik de winnende seldaote, de uvverwonne vijande, me och wil dere oet verre oorde, sjatte die buit zun gemak. Gans op 't litste woort d'r keizer of veldheer gedrage of e sjtong op 'nne groëte sjtrijdwage. Hee broejde gaod, zilver en munte oet uvver de bevolking. En wae vuurt achteraan os optochte? En wae broejt dao lekker dinge uvver de bevolking? D'r heersjer van de Vastenaovend!
Verkleije en maskers
Mesjien 't groëtste versjil mit alle aander fiëste, is 't verkleije mit Carnaval. Dur deech aandersj vur te doe, kinse afsjtand doe van 't normale leve. De kins deech vurdoe es get waste normaal neet bis, 'n belangriek persoon, 'n persoon zoonder sjaamte, de kins zelfsjpot drieve, me 't vurnaamste is daste neet herkinbaar bis. Dat daeste mit name dur gemaskerd te zie. Mit e masker en aander klijjer, kinse alles doe en lotte, waste normaal neet zouws durve of oëste deech vur sjaams, me noe kinse lekker gek doe. "Zit dat masker van aldaag ins van euch aaf!"
Muziek
De groëte sjtaej koeste vreuger hun aege teks- en leedsjessjrievers: d'r Wiel Knipa (Heële), Toon Hermans (Zitterd), Sjeng Kraft (Mestrich) en d'r Wiel Boermans (Venlo). Mit de opkoms van de popmuziek, keem och Hollensje carnavalsmuziek op in de jaore '70, mit name André van Duin. Es reactie keem Limburg mit z'n aege leedsjeskonkoer, um de Limburgse muziek te sjtimulere. Dit hat oondertusje geleid tot 'n enorme diversiteit oonder carnavalsmuziek. Eder regio en sjtad hat z'n aege karakteristieke, me de grens mit moderne muziek is soms zoe dun wie e häörke. I Mestrich hat 't de Pikkatrillaz, i Keerkrao Ummer d'r Neaver, en get wiërop Demi-Sec. Bands wie Rowwen Hèze en Janse Bagge zun begonne in de Carnaval, me zun oetgegreujd, zelfs tot landelik niveau. Karakteristiek zun bevurbeeld erg seempele tekste, of juus humoristisch, hiel dik op al besjtaonde melodië, mè och leefdesleedsjes en kritische tekste op alledaagse situaties.
(Pikkatrillaz)
Natuurlik sjtaet Carnaval nog väöl mië vol mit versjillende gebruke, wie 't oplotte en neerhole of zelfs i brand sjteke va poppe mit bepaalde symboliek.
