Op 18 juni is ‘t precies 200 jaor gelaeje dat keizer Napoleon woort versjlage dur de “7e coalitie“ bie ‘t (noe Belsje) Waterloo. In dizze veldsjlag voch ‘nne officeer mit in ‘t Pruusje leger, dae e jaor ieder nog oonder Napoleon deende en dae later ‘n opvallende Belsje carrière zou make en zelfs kunning zou were. Kunning va Mhaer!
Frans Karel Anton von Loh, ochwal François Charles Antoine de Loë woort gebore in ’t revolutiejaor 1789 op ‘t kesjtiël va Mhaer. Zienge pap waor uursj majoor in ‘t Pruusje leger, mè makde later carrière an d’r Franse kant, zelfs tot senator. Zoon Frans de Loë deeg exac d’r tengenuvvergesjtilde uvversjtap. Heë begoes an de Franse ziej, mè in 1814 (wie zië geboortedurp Mhaer neet mie in Franse han waor en Napoleon verbanne woort nao Elba) troojt Frans in deens bie de Pruusje es majoor. Zoe keem ‘t dat e paar daag vur zienge 26e verjäördag, in juni van 1815, bie d’r “comeback” van Napoleon (de 100 daag), heë tengenuvver d’r keizer keem te sjtoe.
Frans waor majoor bie de huzare
Wie op 18 juni ‘t sjiengbaar gevluchde Pruusje leger (o.l.v. Blücher) zich aansjloot bie de Britte (o.l.v. Wellington), betaekende dit de nederlaog vur de Franse en vluchde Napoleon dan och van ‘t sjlagveld. Frans de Loë waor aene van de officere die de opdrach kraoge um Napoleon te achtervolge en te arrestere. Heë kraog d’r keizer zelf neet mie te pakke, mè oondersjepte oonderwaeg wal ‘nne koetsj mit correspondentie van d’r dictator. ‘t Verhaol wil zelfs dat Frans de persuunlikke breve, gerich an Napoleons (twiede) vrow Marie-Louise, oet respec neet ge-eupend zou hubbe. Of waor ‘t oet persuunlikke devotie? Opvallend is in eder geval dat Frans 3 mond nao ‘t sterve van Napoleon (1821) zienge uursjte en enige zoon “Otto-Napoleon” neumt.
Maarsjalk "der Alte" Blücher groet zieng troepe
In zieng Franse carrière wurd Frans de Loë oondersjeije mit de “Légion d’Honneur” en kriet zienge pap zelfs d’r titel graaf, mè dao zou heë ginge aansjpraak mie op make. Ae jaor nao Waterloo woort d’r “Hiër va Mhaer” tot baron beneumd; ‘nne titel dae zieng erfgename tot op d’r daag van huuj drage. Juus wie ‘t besjermhiërsjap uvver de sjutteriej en de harmenie va Mhaer. Want Frans de Loë waor och lokaal actief. Heë sjoot 10 jaor nao Waterloo, in 1825, d’r kunningsvoggel aaf en sjoonk daobie de vereniging e groët hartvurmig sjild (‘t groëtste oet de collectie) mit de inscriptie “B.D.L.” – Baron De Loë. In 1821 waor heë och nauw betrokke bie de oprichting van de harmenie, oëvan heë dus och besjermhiër woort.
("B.D.L."-sjild van Baron De Loë, 1825)
Frans de Loë is in 1830 aene van de actieve opsjtandelinge (seperatiste) van de zudelikke provincies die zich oonafhankelik verklaore es “Belsj”. Heë woort zelfs d’r uursjte gouverneur van de (toen nog complete) provincie Limburg. Nao e haof jaor woort e Belsj senator, later nog burgemaester va Mhaer en zelfs gevolmachtigd minister an ‘t Weense hof. In 1838, juus áé jaor vur de officiële erkinning van ’t land Belsj, sjtorf d’r Pruusje majoor, aanbidder van Napoleon en sjutterskunning va Mhaer. Noe is de vraog: hui d’r Frans nog ae jaor langer gelaef, wuur Mhaer da mesjiens Belsj gebleve? En hui ‘t “Gouverneur de Loësjträötsje” dan i Belsj gelege?
(Tiendaagse Veldtoch i 1831 / in roëd is de toenmalige grens)
Uvverzich Frans de Loë:
22 juni 1789 - Gebore
1795 (?) - Pap van Pruusje nao Franse
1814 - Frans sjtapt uvver van Franse nao Pruusje
18 juni 1815 - Waterloo
1 mei 1817 - Frans trowt mit Marie Marchant et d’Ansembourg
1821 - Oprichting Harmenie Mhaer
29 aug 1821 - Geboorte zoon Otto-Napoleon
1825 - Kunning va sjutteriej va Mhaer
16 okt 1830 - 23 mrt 1831 - Gouverneur va Limburg
1831-‘32 en ’34-’35 - Senator va Belsj
1832-1838 - Burgemaester va Mhaer
1832-1834 - Gevolmachtigd Minister in Wenen
17 juni 1838 - Gesjtorve
Hoebele
