Syrië 2

Syrië is neet 't enige land in de regio oë oonrus is. 't Is allemaol begonne op 18 december 2010, wie Mohammed Bouazizi zichzelf in brand sjtook in Tunis, Tunesië. Hie de lan, gebäörtenisse en resultate op 'n riej:

Tunesië:
18 december 2010 - Mohammed Bouazizi sjtik zichzelf in brand, sjtart proteste
14 januari 2011 - Regering traejt aaf, President vlucht
23 oktober 2011 - Nuuj grondwet

Algerije:
29 december 2010 - Begin proteste
23 februari 2011 - Opheffe noodtoesjtand (nao 19 jaor)

Jordanië:
14 januari 2011 - Begin proteste
Kunning Abdullah II zit 4 kier d'r premier aaf, in: feb 2011, okt 2011, apr 2012 en okt 2012

Oman:
17 januari 2011 - Begin proteste
27 februari 2011 - Sultan daet democratische en economische hervurminge

Egypte:
25 januari 2011 - Begin proteste
11 februari 2011 - President en regering traeje aaf, leger nimt mach uvver, Mubarak wurd later tot leveslang veroordeeld
14 februari 2011 - Leger wil nuuj grondwet
31 mei 2012 - Einde noodtoesjtand (nao 31 jaor)
30 juni 2012 - Morsi (Moslimbroeders) democratisch gekoze tot president
juli 2013 - Leger zit president Morsi aaf
23 september 2013 - Hoege rechters verbeje moslimbroeders

Jemen:
27 januari 2011 - Begin proteste
27 februari 2011 - Regering en president traeja aaf
21 januari 2012 - Ex-president Saleh kriet immuniteit vur vervolging

Djibouti:
28 januari 2011-maart 2011 - Kling proteste

Somalië:
28 januari 2011-juni 2011 - Klink proteste

Soedan:
30 januari 2011 - Begin proteste
21 februari 2011 - President Bashir zal zich in 2015 neet herkierbaar sjtille

Irak:
5 februari 2011 - Premier Maliki zal zich neet vur 3e kier herkiesbaar sjtille

Bahrein:
11 februari 2011 - Kunning Hamad daet economische hervurminge
14 februari 2011 - Begin proteste

Libië:
15 februari 2011 - Begin proteste
18 februari 2011 - Rebelle hubbe Oost-Libië (Benghazi) oonder controle
17 maart 2011 - VN-resolutie mit "no-fly zone"
23 augustus 2011 - Rebelle hubbe och Tripoli oonder controle
20 oktober 2011 - Rebelle neme och Sirte in en arrestere en vermoorde Gaddafi

Koeweit:
19 februari 2011 - Begin proteste
28 november 2011 - Premier traejt aaf
18 december 2011 - Ontbinding parlement

Marokko:
20 februari 2011 - Begin proteste
22 februari 2011 - Politieke hervurminge dur kunning Mohammed VI
20 maart 2011 - Referendum uvver grondwetherziening

Mauretanië:
25 februari - Kling proteste

Libanon:
27 februari - Proteste en politieke hervurminge

Saudi-Arabië:
23 februari 2011 - Kunning Abdullah daet economische hervurminge
11 maart 2011 - Begin proteste
2 april 2011 - Aankondiging verkezinge
29 september 2011 - Verkezinge, vrolluuj maoge in 2015 och sjtimme

Syrië:
15 maart 2011 - Begin proteste
Juli 2011 - Proteste gun dur en were hel neergesjlage, vurral in noorde
31 juli 2011 - Tanks were ingezat tenge de proteste
November/december 2011 - Verergering gevechte tusje leger en rebelle
4 februari 2012 - Bombardemente dur leger op Homs
Maart 2012 - Fleenke gevechte in en roond Aleppo
April 2012 - Oondanks 'n sjtaakt-t-vure zun d'r fleenke gevechte
12 juni 2012 - VN neumt 't burgeroorlog
19 maart 2013 - Gifgasaanval in Aleppo
21 augustus 2013 - Gifgasaanval in Ghouta (Damascus), warsjienlik 1400 doeje en 3600 gewonde
28 september 2013 - VN-resolutie vur vernietiging chemische wapes

Iran:
15 april 2011-18 april 2011 - Groete proteste
15 juni 2013 - Rohani wint presidentsverkezinge
27 september 2013 - Uursjte gesjprek tusje presidente VS en Iran, vanaf 1979
8 oktober 2013 - Och VK in gesjprek mit Iran

Requiem 3

Bie 't Requiem van Mozart zun vur aangekomme bie de litste sjtukke. Nao 't Requiem aeternam, 't Kyrie en 't Dies irae, kump 't Domine Jesu Christe en daovan 't twiede deel Hostias et Preces. Dis sjtukke hat Mozart neet mie zelf gesjreve, me zun dur Süssmayr in d'r zelfde sjtijl aafgemak, mit de aanwiezinge en aantaekeninge die hee nog van Mozart hou.

(Domine Jesu Christe van Mozart)

Domine Jesu Christe, Rex gloriae, - - - Heer Jezus Christus, Koning der heerlijkheid,

libera animas omnium fidelium defunctorum - - - bevrijd de zielen van alle gestorven gelovigen

de poenis inferni et de profundo lacu. - - - van de straffen der hel en de diepe [vuur]zee.

Libera eas de ore leonis, - - - Bevrijd ze uit de mond van de leeuw,

ne absorbeat eas Tartarus, - - - dat de afgrond hen niet moge verslinden,

ne cadant in obscurum. - - - dat zij niet in de duisternis mogen vallen.

Sed signifer sanctus Michael - - - Maar de heilige Michael, de vaandeldrager

representet eas in lucem sanctam, - - - moge hen geleiden naar het heilige licht

quam olim Abrahae promisisti - - - dat gij ooit aan Abraham hebt beloofd

et semini eius. - - - en aan zijn zaad.

(Hostias et preces van Mozart)

Hostias et preces tibi, Domine, offerimus. - - - Offers en gebeden, Heer, brengen wij u.
Tu suscipe pro animabus illis - - - Neem ze aan voor die zielen
quarum hodie memoriam facimus. - - - die wij vandaag gedenken.
Face eas, Domine, de morte transire ad vitam, - - - Laat hen, Heer, overgaan van de dood naar het leven
quam olim Abrahae promisisti - - - dat gij ooit aan Abraham hebt beloofd
et semini eius. - - - en aan zijn zaad.

Dan volge, juus wie in 'n gewoen mis, 't Sanctus mit d'r Benedictus en daonao 't Agnus Dei. Me de merks drek dat 't niveau van 't Kyrie, de sfeer van 't Dies irae en de emotie van 't Lacrimosa neet mie truukkump.

(Sanctus van Mozart)

Sanctus, sanctus sanctus - - - Heilig, heilig, heilig
Dominus, Deus sabaoth. - - - Heer God der Heerscharen!
Pleni sunt coeli et terra gloria tua. - - - Hemel en aarde zijn vol van uw heerlijkheid.
Hosanna in excelsis - - - Hosanna in den hoge!

(Benedictus van Mozart)

Benedictus qui venit in nomine Domini. - - - Gezegend is hij die komt in de naam van de Heer.
Hosanna in excelsis. - - - Hosanna in den hoge!

(Agnus Dei van Mozart)

Agnus Dei, - - - Lam Gods,
Qui tollis peccata mundi, - - - dat wegneemt de zonden der wereld,
Dona eis requiem - - - geef hen rust.
Agnus Dei, - - - Lam Gods,
Qui tollis peccata mundi, - - - dat wegneemt de zonden der wereld,
Dona eis requiem - - - geef hen rust.
Agnus Dei, - - - Lam Gods,
Qui tollis peccata mundi, - - - dat wegneemt de zonden der wereld,
Dona eis requiem sempiternam - - - geef hen de eeuwige rust.

En es aafsjleting volgt 't Lux aeterna, oë dus nogmaals gevrogd en gebaejd wurd um 't iëwige leech (=lux aeterna) te lotte sjienge uvver dae wat doëd is.

(Lux aeterna van Mozart)

Lux æterna luceat eis, Domine, - - - Laat het eeuwig licht op hen schijnen, O Heer
cum sanctis tuis in æternum, quia pius es. - - - voor eeuwig bij uw heiligen, omdat Gij liefdevol zijt.
Requiem æternam dona eis, Domine; - - - Schenk hun eeuwige rust, O Heer;
et lux perpetua luceat eis. - - - en laat het eeuwig licht op hen schijnen.

Lyriek 3

Vriehaed

Wat is vriehaed mië es ing illusie?

Is ’t mië es inge dreum?

Is echte vriehaed ooit te bereike?

Besjtaet vriehaed wal ech?

Nao sjoël en liere moste

E leve lank wirke moste

Opsjtoon en sjlaope moste

Edere dag get ete moste

Deech normaal gedrage moste

Vurral neet opvalle moste

Al dieng rekkeninge betale moste

En gaar nix verkierds doon moste

Zigke “eech bin vrie”… moste

Vanaf de uursjte menuut biste geboonde

Geboonde an wette van de natuur

Geboonde an wette van gedrag

En och an wette van ‘t land geboonde

Eech zigk neet dat alles vasliegk

Eech zigk neet dat die lot verzeggeld is

Och eech zou gan vrie wille zie

Eech hoop dat d’r echte vriehaed is

Mè biste vrie umdaste ’t gelufs?

Biste vrie umdaste ’t hoops?

Biste vrie umdaste ’t wils?

Zun of were vur ooit ech vrie?

Mesjien kin vur soms keze

Mè och an die keuzes zitte dinge vas

Wie vrie biste um te keze?

Liegke de keuzemäöglikhede vas?

Vriehaed krieste nao d’r doëd pas

Liegk oeste an sjterfs och vas?

Liegk wienieste sjterfs och vas?

Daste sjterfs… dát liegk vas

© Hoebele, september 2008

Syrië 1

Syrië is al 2,5 jaor 't toneel van oorlog; burgeroorlog, onafhankelikhaedsoorlog, vriejhaedsoorlog, terroriste, rebelle, wieste 't och wils neume. 't Is begonne drek nao Tunesië en Egypte, in januari 2011. Op 21 augustus 2013 zou 'n groete gifgasaanval zie gewes. Dat is de aanleiding gewes vur 't boeteland, de internationale gemeensjap en de VN um in te griepe. Dat ging zoe:

augustus 2012 - Obama (VS) neumt gebruuk van chemische wapes "red line"
19 maart 2013 - Vermoedelike gifgasaanval mit sarin in o.a. Aleppo
31 juli - VN sjprik mit Syrië aaf dat inspecteurs op 3 plaatsje oonderzeuke óf chemische wapes zun gebruuk, neet dur wae
18 augustus - VN-inspecteurs komme aan in Damascus. Ze blieve 2 weke

21 augustus - Gifgasaanval in Damascus, in de wiek Ghouta, mit 150 tot 1500 sjlachtoffers

23 augustus - Kerry en Lavrov wille dat de VN-inspecteurs och nao Ghouta gun, um de aanval te oonderzeuke. De VS (en Weste) besjuldige Assad, Rusland sjleet neet oet dat 't 'n provocatie dur de rebelle is.
24 augustus - VS uvverwaege militair ingriepe. Ze hubbe al 4 marinesjepe en 2 duikbote in de buurt
24 augustus - VN-gezant Kane is aangekomme in Damascus, um Assad te uvvertuge mit te werke an 't oonderzeuk, dat VS, Rusland, Frankriek en VK wille.
25 augustus - Bevolking VS wil neet militair ingriepe in Syrië
25 augustus - Van Assad maoge de VN-inspecteurs murge nao Ghouta

26 augustus - Rusland wil neet dat militair ingegrepe wurd in Syrië
26 augustus - 20 VN-inspecteurs oonderzeuke Ghouta
26 augustus - Weste wil militair ingriepe, mit name Frankriek en VK wille desnoods boete VN um
26 augustus - Kerry is uvvertuug van sjuld Assad

27 augustus - Cameron reupt Brits parlement truuk
28 augustus - Ban Ki-Moon en Rusland wille wachte op resultaat inspecteurs
29 augustus - Obama is och uvvertuug van sjuld Assad, de Britte bewaere bewies te hubbe
29 augustus - Rusland sjikt marinesjepe nao hun Syrische basis Tartus
29 augustus - Brits parlement wil neet militair ingriepe

30 augustus - Hollande wil nog ummer militair ingriepe, och zoonder VK
30 augustus - VN-inspecteurs zun veerdig, Kerry is nog ummer uvvertuug van sjuld Assad en Obama hat nog neet besjlote uvver militair ingriepe
31 augustus - Poetin vindt besjuldiging VS oonzin en wil bewies bie de VN
31 augustus - Obama wil sjteun van parlement vur militair ingriepe
1 september - Arabische Liga besjuldigt Assad en wil dat militair ingegrepe wurd
2 september - Syrië vindt militair ingriepe sjteun an Al-Qaida

3 september - Rusland hat bewies dat rebelle achter gifgasaanval zitte
3 september - Frankriek wil neet alling militair ingriepe en wach op VS
3 september - Ban Ki-Moon wil neet dat VS militair ingriep en wil eenheid in VN-veiligheidsraad
4 september - Senaatscommissie vur BuZa van VS sjtaet achter militair ingriepe
5 september - G20 in Sint-Petersburg gaet mit name uvver Syrië
6 september - Rusland sjikt nog 'n marinesjip nao Tartus
6 september - VS uvverwaegt rebelle militair te traine; CIA traint in Jordanië al rebelle
6 september - D'r blief verdeeldhaed: VS, Frankriek, Turkije, Saudi-Arabië en Australië vs. Rusland, China, Brazilië, Argentinië en India

9 september - Lavrov en Muallem wille diplomatieke oplossing, och maoge de VN-inspecteurs truukkomme, es ze wille
9 september - Kerry: "Es Assad alle chemische wapes inlevert binne 'n week, dan wurd neet militair ingegrepe"
9 september - Lavrov sjtilt vur dat Syrië z'n chemische wapes inlevert
9 september - Ban Ki-Moon wil dat Syrië z'n chemische wapes inlevert

10 september - Syrië is bereid z'n chemische wapes in te levere
10 september - Frankriek wil resolutie uvver inlevere chemische wapes
10 september - Volges Putin is 't plan al besjproke mit Obama tijdens G20
10 september - VS wil uursj diplomatie
10 september - Syrië wil bie Organisatie vur Verbod op Chemische Wapes
10 september - VS-parlement hoef neet mie te sjtimme uvver militair ingriepe

12 september - Rusland: 4 sjtappe: 1. Syrië bie OPCW; 2. Locaties geve; 3. Inspecteurs toelotte; 4. Vernietiging
13 september - China is bliej mit de diplomatieke planne
13 september - Ban Ki-Moon besjuldigt Assad van misdade tenge menselijkheid
14 september - VS en Rusland wille de chemische wapes in 9 mond weghubbe
14 september - Syrië is noe lid van OPCW

16 september - VS, Frankriek en VK wille toch VN-resolutie
16 september - VN-rapport: sarin gebruuk bie gifgasaanval
17 september - Frankriek besjuldigt Assad, Rusland hult mäöglikhaed ope dat rebelle sjuldig zun
19 september - Jordanië wil belangrieke rol vur China
20 september - Iran wil bemiddele

25 september - VN-inspecteurs zun truuk in Damascus
28 september - VN-resolutie: vur 1 juli 2014 alle chemische wapes vernietige
28 september - Syrië zal zich an de resolutie houwe
1 oktober - OPCW-inspecteurs zun aangekomme in Syrië
6 oktober - Uursjte chemische wapes zun gevoonde en vernietigd
8 oktober - OPCW kriet versjterking en wil wapesjtilsjtand um alle plaatsje te oonderzeuke

Uvverzich persone:
Assad, president van Syrië
Muallem, minister van BuZa Syrië
Obama, president van VS
Kerry, minister van BuZa VS
Hagel, minister van defensie VS
Putin, president van Rusland
Lavrov, minister van BuZa Rusland
Cameron, premier van VK
Hague, minister van BuZa VK
Hollande, president van Frankriek
Fabius, minister van BuZa Frankriek
Vidalies, ministers van defensie Frankriek ??
Li Keqiang, premier van China
Rohani, president van Iran
Ban Ki-Moon, secretaris-generaal VN
Kane, VN-gezant in Syrië

Requiem 2

In e ieder sjtuk hub eech oetgelach wat e Requiem is, dat bekans edere componist e Requiem hat gesjreve, wie 't begin van 't Requiem van Mozart kleenkt en wie hee gesjtorve is terwiel hee nog bezig d'r mit waor.

D'r hubt al 't Requiem aeternam en 't Kyrie gehuurd. In 'n normaal mis kump dan drek 't Gloria, me dat 'lofleed' wurd neet gezonge in 'n doejemis. Och 't Credo wurd neet gezonge, me wal 't Dies irae, althans vreuger.

't Dies irae gaet uvver 'de dag des oordeels', e vas begrip in de Christelijke weld. Me geleuf dat dit leve op Aerd eindig is en 't hienaomaals iëwig is, neet alling os leve, me 't leve an sich. De weld zal ooit vergoon en op dae dag ('de jongste dag') wurd uvver ederaen geoordeeld, dae dan nog laef en dae al ieder gesjtorve is. "Dies irae" betaekent dan och Dag der wraken. De teks is alling vrie onheilsjpellend; uvver de verdoemenis dae de luuj mesjien te wachte sjtaet en tegeliek sjmekend um daovan gered en gesjpaard te blieve.

Mozart begint dan och neet vur niks hiel heftig, bekans Heavy Metal! De "Tuba", de bazuin is och dudelik te hure en de maneer oë op "Rex" wurd gerope, lut al de wanhoop zie.
Hiel typisch is d'r Confutatis: de huurs de helse vlamme opsjtijge, de "Flammis acribus" en daonao huurse mit 'n ingelesjtim sjmeke um bie de gezengende te hure. 't Lacrimosa - mit d'r Pie Jesu Domine - griep dan wer truuk zoe wie hee zieng Requiem begonne is, hiel dramatisch en deep triest, umdat dat de ultieme smeekbede is um gered te were.

Mozart hat 't sjtuk opgesjplits in:

a. Dies irae
b. Tuba mirum
c. Rex tremendae majestatis
d. Recordare
e. Confutatis maledictis
f. Lacrimosa dies illa

(Dies irae van Mozart)

Dies irae, dies illa - - - Dag van toorn, o die dag,
Solvet saeclum in favilla, - - - zal de wereld wegteren tot as,
Teste David cum Sibylla. - - - zoals voorspeld door David en de Sibille.
Quantus tremor est futurus, - - - Wat een siddering zal er zijn,
Quando judex est venturus, - - - wanneer de rechter zal komen,
Cuncta stricte discussurus! - - - om alles streng te oordelen!

(Tuba mirum van Mozart)

Tuba mirum spargens sonum - - - De bazuin, een zonderling geschal verspreidend
Per sepulcra regionum, - - - over de graven van de landen,
Coget omnes ante thronum. - - - roept allen bijeen voor de troon.

Mors stupebit et natura, - - - Dood en leven zullen verstommen,
Cum resurget creatura, - - - wanneer de schepping zal herrijzen,
Judicanti responsura. - - - om voor de rechter rekenschap af te leggen.
Liber scriptus proferetur, - - - Het geschreven boek zal gebracht worden,
In quo totum continetur, - - - waarin alles staat opgetekend,
Unde mundus judicetur. - - - waarop de wereld zal geoordeeld worden.

Judex ergo cum sedebit, - - - Wanneer de rechter zijn plaats inneemt,
Quidquid latet apparebit. - - - zal alles dat verborgen is verschijnen:
Nil inultum remanebit. - - - niets zal ongewroken blijven.
Quid sum miser tunc dicturus? - - - Wat zal ik beklagenswaardige dan zeggen?
Quem patronum rogaturus, - - - Op welke beschermer zal ik een beroep doen,
Cum vix justus sit securus? - - - wanneer zelfs de rechtvaardige nauwelijks zeker is?

(Rex tremendae majestatis van Mozart)

Rex tremendae majestatis, - - - Koning van ontzagwekkende grootsheid,
Qui salvandos salvas gratis, - - - die genadig heelt wie geheeld dient te worden,
Salve me, fons pietatis. - - - red ook mij, bron van genade.

(Recordare van Mozart)

Recordare, Jesu pie, - - - Gedenk, goede Jezus,
Quod sum causa tuae viae: - - - dat ik de reden van Uw komst ben,
Ne me perdas illa die. - - - stort mij niet in het verderf op die dag.

Quaerens me, sedisti, lassus; - - - Trachtend mij te bereiken, liet Gij U vernederen,
Redemisti crucem passus; - - - Gij redde mij door Uw lijden aan het kruis.
Tantus labor non sit cassus. - - - Laat zulk lijden niet vergeefs zijn.
Juste Judex ultionis, - - - Rechtvaardige Rechter der Wrake,
Donum fac remissionis - - - schenk mij de gave der vergiffenis,
Ante diem rationis. - - - nog voor de dag van vergelding.

Ingemisco tanquam reus, - - - Ik kerm als een zondaar die ik ben,
Culpa rubet vultus meus; - - - van mijn schuld kleurt mijn aangezicht rood;
Supplicanti parce, Deus. - - - wees deze smekeling genadig, o God.
Qui Mariam absolvisti, - - - Gij die Maria van schuld hebt bevrijd
Et latronem exaudisti, - - - en het gebed van de rover hebt verhoord,
Mihi quoque spem dedisti. - - - hebt ook mij hoop gegeven.

Preces meae non sunt dignae, - - - Mijn gebeden zijn niet waardig,
Sed tu, bonus, fac benigne, - - - maar Gij, die goed zijt, heb genade,
Ne perenni cremer igne. - - - opdat ik niet zal branden in eeuwig vuur.
Inter oves locum praesta, - - - Geef mij een plaats tussen de schapen
Et ab haedis me sequestra, - - - en zonder mij af van de bokken,
Statuens in parte dextra. - - - laat mij staan aan de rechterzijde.

(Confutatis maledictis van Mozart)

Confutatis maledictis - - - Wanneer de vervloekten zijn verslagen
Flammis acribus addictis, - - - en aan de verterende vlammen worden overgeleverd,
Voca me cum benedictis. - - - roep mij dan bij de gezegenden.

Oro supplex et acclinis - - - Ik bid, smekend en knielend,
Cor contritum quasi cinis, - - - mijn hart bijna tot as gekrompen:
Gere curam mei finis. - - - draag zorg voor mij in mijn laatste uur.

(Lacrimosa dies illa van Mozart)

Lacrimosa dies illa, - - - Die tranenrijke dag,
Qua resurget ex favilla - - - waarop uit zijn as herrijzen zal,

Judicandus homo reus: - - - de zondige mens om geoordeeld te worden
Huic ergo parce, Deus: - - - ontzie dan deze mens, o God,

Pie Jesu Domine: - - - Goede Heer Jezus,
Dona eis requiem, Amen. - - - schenk hen de rust, Amen.

Lyriek 2

Trouw gewes II

’t Is zoe wied

’t Is gebäörd

’t Zoot d’r al hiel lang aan te komme

en ’t woord och tied

Mè toch daet ’t pieng

Es ’t dan gebäörd

Vreug of laat moes ’t d’r va komme

Noe waor ’t zoe wied

4,5 jaor biste meech trouw gewes

4,5 jaor bie meech gebleve

4,5 jaor alles mitgemak

4,5 jaor is lank genog gewes

De maogs noe goon genete

De maogs noe goon ruste

Tusje al mieng herinneringe

En wat dao allemaol liegk te ruste

D’r oudste, d’r trouwste

D’r fiengste, d’r bitste

D’r uursjte, d’r blauwste

Mè nog lang neet d’r litste

© Hoebele, september 2008

Requiem 1

't Woord "requiem" betaekent "rust" in 't Latien. 't Kump van 't uursjte woord oet de doejemis. Eder mis besjtaet oet vaste en wisselende gezange. Eder gezang kriet d'r naam van de uursjte wäörd. De vaste gezange zun: 't Kyrie, 't Gloria, 't Credo, 't Sanctus mit d'r Benedictus en 't Agnus Dei. De lofzang Gloria en de geloofsbelijdenis Credo were bie 'n doejemis neet gezonge. D'r zitte dan wal wer aander gezange tusje:

1. Requiem aeternam (introïtus)
2. Kyrie
3. Requiem aeternam (graduale)
4. Absolve (tractus)
5. Dies irae (sequentia)
6. Domine Jesu Christe (offertorium / offergave)
7. Sanctus
8. Agnus Dei
9. Lux aeterna (communio / communie)
10. In paradisum

(Requiem aeternam in 't Gregoriaans)

Requiem aeternam dona eis, Domine. Et lux perpetua luceat eis. Te decet hymnus, Deus, in Sion. Et tibi reddetur votum in Jerusalem. Exaudi orationem meam. Ad te omnis caro veniet.

Geef hun eeuwige rust, o Heer. En laat het eeuwig licht op hen schijnen. U komt de lofzang toe. Een gelofte zal U betaald worden in Jeruzalem. Verhoor mijn gebed. Alle vlees zal voor U komen.

Kyrie eleison. Christe eleison. Kyrie eleison.
Heer, wees ons genadig. Christus, wees ons genadig. Heer, wees ons genadig.

Nevve 't sjtandaard Gregoriaanse Requiem, hubbe nog tig componiste versjillende versies op 't Requiem gesjreve. De bekindste (en sjoenste) is van Wolfgang Amadeus Mozart. Althans e gedeelte d'r va, want hee is zelf gesjtorve terwiel hee 't an 't sjrieve waor. Zieng vrow Constanze hat 't lotte aafmake dur Franz Xaver Süssmayr, umdat 't 'n besjtild werk waor (van 'nne anonieme opdrachgever). In d'r film Amadeus wurd de suggestie gewek dat Mozart 't Requiem sjrief vur z'n aege begreffenis, terwiel 't aegelik vur d'r uursjte jaordeens van de vrow van graaf Franz von Walsegg waor.

Mozart lut sommige sjtukke weg en hat mit name 't Dies irae opgesjplis, zoedat die sjtukke 'nne aege naam kriege:

1. Requiem aeternam
2. Kyrie
3a. Dies irae
3b. Tuba mirum
3c. Rex tremendae majestatis
3d. Recordare, Jesu pie
3e. Confutatis maledictis
3f. Lacrimosa dies illa
4a. Domine Jesu Christe
4b. Hostias et preces
5a. Sanctus
5b. Benedictus
6. Agnus Dei
7. Lux aeterna

Alling 't Requiem aeternam is gans van Mozart zelf. Van 't Kyrie, Dies irae t/m Confutatis hat e de koerpartieje gans gesjreve, juus wie de uursjte 8 maote van 't Lacrimosa. De res is dus dur Süssmayr gesjreve.

(Requiem aeternam en Kyrie van Mozart)

In 't Requiem aeternam wit hee drek 'nne hiele duustere en trieste sfeer neer te zitte. Dit mót ech d'r duusterse dag were en dat luk 'm good, vurral mit 't dramatische "Et lux perpetua" (1:30 en 4:05). Bie 't Kyrie (begint op 4:45) sjpringe de zestiende noete van de ing op de ander sjtim en vanaf 6:10 beginne ze bie de basse en klimme ze ummer hoeger, tot bie de soprane die 6:30 en 6:45 bekans kleenke wie ingele. De sjoenste maote van 't ganse sjtuk!

Lyriek 1

Trouw gewes I

Bin deech zoeväöl versjuldig

De bis meech zoelang trouw gewes

De waors ummer zoe geduldig

Waor ’t dit dan gewes?

Eech zeen dat ’t einde dao is

Waet dat ’t neet lang mie doort

Waet dat ’t bekans gedoon is

Want eech zeen, ’t gaet deech neet good

Bin deech zoeväöl versjuldig

De bis meech zoelang trouw gewes

De waors ummer zoe geduldig

Waor ’t dit dan gewes?

Eech wil nog aene kier danke zigke

Danke vur alles waste hubs gedoe

Danke vur alles waste hubs gelotte

Danke vur alles waste bis gewes

Bin deech zoeväöl versjuldig

De bis meech zoelang trouw gewes

De waors ummer zoe geduldig

Waor ’t dit dan gewes?

’t Is good gewes, de waors geweldig

Driej en ’n hof jaor is och neet nix

Dur waer en weend blaefse bie meech

Mè ’t eind is noe toch ech in zich

Bin deech zoeväöl versjuldig

De bis meech zoelang trouw gewes

De waors ummer zoe geduldig

Waor ’t dit dan gewes?

© Hoebele, november 2007